Zgłaszanie nieprawidłowości

Zgłoszenia zewnętrzne o naruszeniu prawa (od 25 grudnia 2024 r.)

Zarządzeniem Nr 94/2024 z dnia 23 grudnia 2024 r. Starosta Gryfiński ustalił Procedurę przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych o naruszeniu prawa oraz podejmowania działań następczych przez Starostę Gryfińskiego.

Zgłoszenia zewnętrznego o naruszeniu prawa przez podmiot prawny (zarówno podmiot prywatny jak i podmiot publiczny) może dokonać osoba fizyczna w kontekście związanym z pracą niezależnie od zajmowanego stanowiska, formy zatrudnienia czy współpracy.

Zgłoszenia zewnętrznego o naruszeniu prawa do Starosty Gryfińskiego należy dokonać na Formularzu zgłoszenia naruszenia prawa (do pobrania w PDF , RTF spakowany do ZIP ).

Zgłoszenie można przekazać:

1. na adres e-mail: sygnal.starosta@gryfino.powiat.pl
2. w formie listownej na adres: Starosta Gryfiński, ul. Sprzymierzonych 4, 74-100 Gryfino z dopiskiem "Do rąk własnych - Zewnętrzne zgłoszenie nieprawidłowości".

Sygnalista objęty jest ochroną po spełnieniu następujących warunków:

1. jest osobÄ… fizycznÄ…,
2. zgłoszenie dotyczy naruszenia prawa, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o ochronie sygnalistów,
3. informację o naruszeniu prawa uzyskano w kontekście związanym z pracą, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o ochronie sygnalistów.

Przepisów o objęciu ochroną sygnalistów nie stosuje się do spraw, o których mowa w art. 5 ustawy o ochronie sygnalistów, w szczególności w zakresie przepisów o ochronie informacji niejawnych, tajemnicy zawodów medycznych i prawniczych, tajemnicy postępowania karnego.

Sygnalista podlega ochronie od chwili dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, pod warunkiem, że miał uzasadnione podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że stanowi informację o naruszeniu prawa (art. 6 ustawy o ochronie sygnalistów).

Zgłoszone przez sygnalistę naruszenie przepisów prawa będzie poddane wnikliwej i bezstronnej analizie z zachowaniem poufności. Tryb postępowania jest następujący:

• potwierdzenie wpÅ‚ywu zgÅ‚oszenia, jeÅ›li sygnalista wskazaÅ‚ dane kontaktowe,
• wstÄ™pna weryfikacja zgÅ‚oszenia,
• podjÄ™cie dziaÅ‚aÅ„ nastÄ™pczych i wszczÄ™cie postÄ™powania wyjaÅ›niajÄ…cego przez StarostÄ™ GryfiÅ„skiego, jeÅ›li zgÅ‚oszenie jest zakwalifikowane jako podlegajÄ…ce pod przepisy ustawy o ochronie sygnalistów,
• kontakt z sygnalistÄ… - jeÅ›li wystÄ™puje koniecznoÅ›ci uzupeÅ‚nienia informacji od niego,
• informacja zwrotna do sygnalisty o wyniku postÄ™powania ze wskazaniem planowanych lub podjÄ™tych dziaÅ‚aÅ„ naprawczych.
• Starosta GryfiÅ„ski rozpatruje zgÅ‚oszenia zewnÄ™trzne w ramach swoich kompetencji jako organu publicznego w zakresie okreÅ›lonym w art. 3 ustawy o ochronie sygnalistów.

Starosta przekaże informację zwrotną do sygnalisty na otrzymany w zgłoszeniu w danych kontaktowych adres do korespondencji. Informacja zostanie przekazana w terminie 3 miesięcy od daty potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia. W przypadku konieczności dalszego działania ze strony Starosty pełna informacja zostanie przekazana sygnaliście w terminie 6 miesięcy od dnia przyjęcia zgłoszenia, o czym zostanie poinformowany w terminie do 3 miesięcy.

Starosta dokłada wszelkich starań celem zachowania poufności i zapewnia, że:

• tylko i wyÅ‚Ä…cznie upoważnieni pracownicy Starostwa Powiatowego w Gryfinie majÄ… dostÄ™p do peÅ‚nej treÅ›ci zgÅ‚oszenia sygnalisty,
• dostÄ™p do informacji zawartych w zgÅ‚oszeniu jest ograniczony, a dane dotyczÄ…ce sygnalisty sÄ… przechowywane w zabezpieczonym miejscu, do którego dostÄ™p majÄ… wyÅ‚Ä…cznie osoby upoważnione,
• możliwość kontaktu z sygnalistÄ… ma jedynie upoważniony do przyjmowania zgÅ‚oszeÅ„ naruszenia prawa pracownik Starostwa.

Starosta po otrzymaniu zgłoszenia podejmuje działania następcze w celu oceny prawdziwości informacji zawartych w zgłoszeniu oraz w celu przeciwdziałania naruszeniu prawa będącemu przedmiotem zgłoszenia. Takimi działaniami mogą być w szczególności postępowanie wyjaśniające, wniesienie oskarżenia, działania podejmowane w celu odzyskania środków finansowych lub zamknięcie postępowania.

Czynności podjęte na skutek zgłoszenia sygnalisty zmierzają do zapobieżenia lub usunięcia skutków naruszenia prawa oraz dokonania adekwatnych działań naprawczych.

Każdej osobie, która chce dokonać zgłoszenia naruszenia prawa (sygnaliście) przysługuje nieodpłatna pomoc prawna i nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, świadczone na podstawie ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Nieodpłatna pomoc prawna jest organizowana przez powiat gryfiński (więcej informacji znajdziesz na stronie: https://bip.gryfino.powiat.pl/index.php?show=dana_dana)

Ponadto sygnalista, który obawia się działań odwetowych może wystąpić do Starosty o wydanie zaświadczenia potwierdzającego, że podlega on ochronie przed działaniami odwetowymi. Starosta wydaje zaświadczenie w terminie do miesiąca od złożenia żądania.

Sygnalistom przysługuje również ochrona prawna przed stosowaniem wobec nich działań odwetowych. Środkami ochrony prawnej są m.in.: złożenie zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa-zastosowania wobec sygnalisty działań odwetowych, do organów ścigania tj. Policji i jednostek prokuratury lub wystąpienie z roszczeniem o odszkodowanie lub zadość uczynienie za dopuszczenie się zastosowania działań odwetowych.

Dokonanie zgłoszenia lub ujawnienia publicznego nie może stanowić podstawy odpowiedzialności (m.in. dyscyplinarnej) sygnalisty za szkodę z tytułu naruszenia praw innych osób lub obowiązków określonych w przepisach prawa, w szczególności w przedmiocie zniesławienia, naruszenia dóbr osobistych, praw autorskich, ochrony danych osobowych oraz obowiązku zachowania tajemnicy, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa, z uwzględnieniem art. 5 ustawy o ochronie sygnalistów. W przypadku wszczęcia takiego postępowanie można wystąpić o umorzenie postępowania.

Jedynym warunkiem ochrony sygnalisty jest fakt, że istnieją uzasadnione podstawy sądzić, że zgłoszenie lub ujawnienie publiczne jest niezbędne do ujawnienia naruszenia prawa zgodnie z ustawą, pod warunkiem, że uzyskanie informacji lub dostęp do informacji nie stanowią czynu zabronionego.

Sygnalista powinien mieć na uwadze, że może ponieść określone prawnie sankcje za dokonanie bezpodstawnego zgłoszenia, tj. jeżeli świadomie i celowo dokonuje zgłoszenia naruszenia prawa, które w rzeczywistości nie miało miejsca (art. 57 ustawy o ochronie sygnalistów).

W przypadku, gdy naruszeniu prawa można skutecznie zaradzić w ramach struktury organizacyjnej podmiotu prawnego, a sygnalista uważa, że nie zachodzi ryzyko działań odwetowych, zgłoszenie o naruszeniu prawa powinno zostać dokonane przez sygnalistę w ramach ustalonej procedury zgłoszeń wewnętrznych tego podmiotu.

Sygnalista może dokonać zgłoszenia o naruszeniu prawa do Rzecznika Praw Obywatelskich, który ustanowił Zespół do spraw Sygnalistów. W tym celu może skorzystać z następujących kanałów komunikacji:

• dedykowany formularz dostÄ™pny na stronie ZespoÅ‚u do spraw Sygnalistów,
• konsultacja z pracownikiem z ZespoÅ‚u do spraw Sygnalistów (po uprzedniej informacji od osoby chcÄ…cej dokonać zgÅ‚oszenia i umówieniu siÄ™ na spotkanie),
• poczta tradycyjna,
• infolinia obsÅ‚ugujÄ…ca zgÅ‚oszenia zewnÄ™trzne.

Klauzula informacyjna w związku z przetwarzaniem danych osobowych w celu przyjęcia zgłoszenia zewnętrznego przez Starostę Gryfińskiego o naruszeniu prawa oraz przeprowadzania postępowania wyjaśniającego na gruncie ustawy o ochronie sygnalistów